نوزادی که تازه به دنیا می‌آید، به دلیل اینکه بیلی روبین وی در خون از سطح بالایی برخوردار است، دچار زردی می‌شود. بیلی روبین ماده‌ای زرد رنگ است که هنگام تولید گلبول‌های قرمز، ترشح می‌شود. کبد کمک می‌کند تا این ماده را از بین ببرد، به همین ترتیب این ماده از طریق مدفوع از بدن دفع خواهد شد. بالا رفتن سطح بیلی روبین موجب زرد شدن پوست و چشم‌های نوزاد می‌شود، که به آن زردی می‌گویند.
علت ابتلا به زردی نوزاد چیست؟
بالا بودن سطح بیلی روبین، پس از تولد نوزاد امری طبیعی است. زمانی که جنین در رحم مادر رشد می‌کند، جفت بیلی روبین را از بدن جنین دفع می‌نماید. لازم به ذکر است که جفت عضوی است که در طول بارداری به منظور تغذیه نوزاد رشد می‌کند. بعد از تولد نوزاد بیلی روبین توسط کبد از بدن دفع می‌گردد. ممکن است دفع بیلی روبین توسط کبد نوزاد به طول انجامد. اغلب نوزادان پس از تولد دچار زردی می شوند. زردی پوست و چشم نوزاد بین ۲ تا ۴ روز پس از تولد خود را نشان می‌دهد و بعد از دو هفته از بین می‌رود.
دو نوع زردی در نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌شوند، به وجود می‌آید که به طور معمول هر دو نوع بی ضرر هستند. در بیشتر مواقع و قریب به اتفاق ضریب ابتلا در طول هفته اول زندگی، زردی در نوزادان شیرخوار دیده می‌شود. این اتفاق زمانی اتفاق می‌افتد که به خوبی از نوزادان نگهداری نشده باشد و یا شیر مادر به آرامی خورده شود.
زردی نوزادان پس از تغذیه از شیر مادر در هفت روز اول زندگی، ظاهر می‌شود و به طور معمول در هفته های دوم و سوم کمتر خواهد شد. لازم به ذکر است که مواد مغذی شیر موجب کاهش سطح بیلی روبین در کبد می‌گردد.
زردی نوزاد چیست؟
نوزادانی که تعداد گلبول‌های قرمزدر بدن به هر دلیلی افزایش یابد، دچار زردی شدید می‌شوند. عوامل زیر موجب این امر می‌گردد:
- نرمال نبودن شکل سلول‌ها
- عدم تطابق نوع ژن مادر و نوزاد (ناسازگاری RH)
- خونریزی زیر پوست سر
- عفونت
- عدم وجود پروتئین‌های مفید
- بالا بودن گلبول‌های قرمز که به طور معمول در دوقلوها رایج است
مواردی برای برداشتن بیلی روبین از بدن کودک وجود دارد که می‌تواند زردی بدن را افزایش دهد؛
- داروهای خاص
- عفونت‌هایی که در هنگام تولد وجود دارند، مانند: سرخچه، سفلیس و…
- بیماری‌هایی که بر کبد و یا دستگاه صفراوی مثل فیبروز کیستیک یا هپاتیت تاثیر می‌گذارند.
- سطح اکسیژن پایین (هیپوکسی)
- عفونت (سپسیس )
- اختلالات ژنتیکی یا ارثی
نوزادان زودرس بیشتر دچار زردی می‌شوند: نوزادی که قبل از هفته ۳۸ بارداری به دنیا می‌آید، ممکن است قادر به ترشح بیلی روبین نباشند. همچنین نوزادان زودرس کمتر غذا می‌خورند و بیلی روبین کمتری از طریق مدفوع آن‌ها دفع می شود.
زردی نوزاد چیست؟
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اکثر بیمارستان‌ها نوزادان را قبل از ترخیص، جهت زردی مورد بررسی قرار می‌دهند. در آمریکا توصیه می‌شود که نوزادان به منظور بیماری زردی به مدت ۸ الی ۱۲ ساعت در بیمارستان مورد بررسی قرار گیرند. نوزاد خود را بین روزهای سوم تا هفتم به پزشک اطفال نشان دهید. علائم زیر زردی شدید و یا عوارض ناشی از بیلی روبین بالا را نشان می‌دهند. در این صورت با پزشک مشورت کنید:
- پوست نوزادتان رو به زردی می‌رود.
- پوست شکم، دست‌ها و پاها زرد باشد.
- قسمت سفیدی چشم نوزاد، به رنگ زرد باشد
- کودکتان به سختی از خواب، بیدار می‌شود
- احساس کنید کودکتان ضعیف است
- نوزاد بی اندازه و بدون دلیل گریه می‌کند
عوارض زردی در نوزادان
بالا بودن سطح بیلی روبین موجب زردی نوزاد می‌شود و در صورتی که درمان نشود می‌تواند عوارضی جدی در پی داشته باشد.
آنسفالوپاتی بی حسی حاد از عوارض زردی نوزاد
بیلی روبین برای سلول‌های مغزی سم است. اگر یک کودک دارای زردی شدید باشد، خطر انتقال بیلی روبین به مغز وجود دارد. درمان نشدن زردی در نوزاد می‌تواند آسیب قابل ملاحظه‌ای ایجاد کند.
- علائم آنسفالوپاتی
- سخت بیدار شدن
- گریه بالا
- تغذیه بد
- عقب گرد کردن گردن و بدن
- تب
- سندروم Kernicterus
Kernicterus سندرومی است که اگر آنسفالوپاتی حاد بیلی روبین موجب آسیب به مغز شود، اتفاق می‌افتد. نتیجه ی این سندروم؛ حرکات غیر مستقیم و غیر قابل کنترل (فلج مغزی آتشین)، نگاه دائمی به بالا واز دست دادن شنوایی هستند.
توسعه نامناسب مینای دندانبهترین پیشگیری از زردی نوزاد، تغذیه مناسب است. روزانه ۸ الی ۱۲ بار نوزاد باید شیر بخورد. به طور مثال برای هفته ی اول حدود ۳۰ الی ۶۰ میلی لیتر شیر، هر دو تا سه ساعت باید مصرف شود.
سخن پایانی
شما چه تجربیاتی از زردی و روش تشخیص و درمان آن دارید؟ آیا کودک شما در بدو تولد به این بیماری مبتلا شده است؟ از چه روش درمانی برای بهبود وی بهره مند شده‌اید؟
پیشنهاد مطالعه: علاقه مند کردن کودکان به نظافت؛ چگونه کودک خود را به نظافت علاقه مند کنم؟
خیلی مطلب کاملی بود. ممنونم