دوره pms چیست؟ دوره PMS یا دوره پیش از قاعدگی (Premenstrual Syndrome)، مجموعه‌ای از علائم جسمی و روانی است که زنان در روزهای قبل از شروع قاعدگی تجربه می‌کنند. این دوره که به طور معمول 5 تا 11 روز قبل از قاعدگی رخ می‌دهد، می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی بر کیفیت زندگی زنان داشته باشد. در این مقاله، به بررسی کامل دوره PMS، علائم، علل، و روش‌های مدیریت آن می‌پردازیم.
دوره pms چیست؟
دوره پیش از قاعدگی (PMS) به مجموعه‌ای از علائم گفته میشود که معمولاً در دو هفته آخر چرخه قاعدگی، یعنی بین تخمک‌گذاری و شروع قاعدگی، ظاهر می‌شوند. این علائم می‌توانند شامل تغییرات جسمی، عاطفی، و رفتاری باشند و شدت آنها از خفیف تا شدید متغیر است. در برخی موارد، این علائم به قدری شدید هستند که بر زندگی روزمره زنان تأثیر منفی می‌گذارند.
علائم دوره pms چیست؟
سندرم پیش از قاعدگی (PMS) ترکیبی از علائمی است که بسیاری از زنان حدود یک یا دو هفته قبل از شروع قاعدگی تجربه می‌کنند. بیش از 90 درصد از زنان می‌گویند که برخی از این علائم پیش از قاعدگی، مانند نفخ، سردرد، و تغییرات خلقی را تجربه می‌کنند. برای برخی از زنان، این علائم ممکن است آنقدر شدید باشد که نتوانند به محل کار یا مدرسه بروند، اما برای دیگران، این علائم خفیف‌تر بوده و مشکلی ایجاد نمی‌کند. به طور معمول، زنان در دهه ۳۰ زندگی بیشتر در معرض PMS هستند. پزشک شما می‌تواند به شما کمک کند تا راه‌هایی برای کاهش علائم پیدا کنید.
علائم PMS متنوع و گوناگون هستند و می‌توانند بر ابعاد مختلف زندگی فرد تأثیر بگذارند. این علائم به دو دسته جسمی و روانی تقسیم می‌شوند:
علائم جسمانی دوره pms
علائم PMS برای هر زن متفاوت است. ممکن است علائم جسمی مانند نفخ یا احساس گاز در شکم، یا علائم احساسی مانند غمگینی، یا هر دو را تجربه کنید. علائم شما ممکن است در طول زندگی نیز تغییر کند.
برای آنکه بدانید دوره pms چیست، خوب است تا با علائم آن آشنا شوید. علائم جسمانی دوره pms شامل موارد زیر میشود:
- درد و حساسیت در سینه‌ها: بسیاری از زنان در دوره PMS درد و حساسیت در ناحیه سینه را تجربه می‌کنند.
- نفخ و افزایش وزن: احتباس آب در بدن می‌تواند منجر به نفخ و افزایش وزن موقت شود.
- سردرد: برخی از زنان در این دوره سردردهای میگرنی یا معمولی را تجربه می‌کنند.
- خستگی: احساس خستگی و کمبود انرژی یکی دیگر از علائم رایج است.
- تغییرات در خواب: بی‌خوابی یا خواب زیاد از دیگر علائم جسمی هستند.
- یبوست یا اسهال
- گرفتگی عضلات
- کمردرد
- ناهماهنگی در حرکات (دست و پا چلفتی بودن)
- تحمل کمتر نسبت به صدا یا نور
علائم روانی دوره pms چیست؟
علائم روانی دوره pms به شرح زیر است:
- نوسانات خلقی: این دوره می‌تواند باعث تغییرات سریع در خلق و خوی فرد شود.
- اضطراب و استرس: افزایش سطح اضطراب و استرس یکی از نشانه‌های معمول PMS است.
- افسردگی: در برخی موارد، زنان احساس افسردگی و ناراحتی عمیق را تجربه می‌کنند.
- تحریک‌پذیری و عصبانیت: تغییرات هورمونی ممکن است باعث افزایش تحریک‌پذیری و عصبانیت شود.
- احساس خستگی
- مشکلات خواب (خوابیدن بیش از حد یا کم‌خوابی)
- تغییرات در اشتها یا هوس غذایی
- مشکل در تمرکز یا حافظه
- احساس غم یا حملات گریه
- کاهش علاقه به رابطه جنسی
چه کسانی به pms دچار می‌شوند؟
اکنون که می‌دانیم دوره pms چیست، خوب است به این پرسش پاسخ دهیم که چه کسانی این دوره را تجربه می‌کنند! حدود سه نفر از هر چهار زن می‌گویند که در دوره‌ای از زندگی خود علائم PMS را تجربه کرده‌اند. برای بیشتر زنان، این علائم خفیف هستند.
کمتر از 5 درصد از زنان در سنین باروری دچار شکل شدیدتری از PMS می‌شوند که به آن اختلال ملال پیش از قاعدگی (PMDD) گفته میشود.
PMS ممکن است در زنانی که:
- سطح استرس بالایی دارند
- سابقه خانوادگی افسردگی دارند
- سابقه شخصی افسردگی پس از زایمان یا افسردگی دارند، بیشتر رخ دهد.
با علل PMS آشنا شوید
محققان دقیقاً نمی‌دانند چه چیزی باعث PMS میشود. تغییرات در سطح هورمون‌ها در طول چرخه قاعدگی ممکن است نقش داشته باشد. این تغییرات هورمونی ممکن است بر برخی زنان بیشتر از دیگران تأثیر بگذارد.
علل دقیق PMS هنوز به طور کامل مشخص نشده است، اما تحقیقات نشان می‌دهد که ترکیبی از عوامل هورمونی، شیمیایی، و روانی در بروز این علائم نقش دارند:
- تغییرات هورمونی: نوسانات سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون در طول چرخه قاعدگی می‌تواند باعث بروز علائم PMS شود.
- تغییرات در سطح سروتونین: سروتونین، یک ماده شیمیایی در مغز، نقش مهمی در تنظیم خلق و خوی دارد. تغییرات در سطح سروتونین ممکن است منجر به علائم روانی PMS شود.
- عوامل ژنتیکی: برخی از مطالعات نشان داده‌اند که PMS ممکن است در برخی خانواده‌ها بیشتر شایع باشد، که نشان‌دهنده وجود یک عامل ژنتیکی است.
- عوامل روانی و اجتماعی: استرس، اضطراب، و فشارهای روانی می‌توانند علائم PMS را تشدید کنند.
مدیریت و درمان PMS
مدیریت و درمان PMS بسته به شدت علائم و نیازهای فرد متفاوت است. در ادامه به برخی از روش‌های رایج مدیریت PMS اشاره می‌کنیم:
تغییرات در سبک زندگی
برای مدیریت و درمان دوره pms می‌توانید تغییراتی در سبک زندگی به شیوه زیر ایجاد کنید:
- تغذیه مناسب: مصرف غذاهای سالم و متنوع که حاوی ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن هستند، می‌تواند به کاهش علائم کمک کند. به عنوان مثال، مصرف بیشتر کلسیم و ویتامین B6 می‌تواند مفید باشد.
- ورزش منظم: فعالیت بدنی منظم می‌تواند به بهبود خلق و خو و کاهش علائم جسمی کمک کند.
- مدیریت استرس: تکنیک‌های آرامش‌بخش مانند مدیتیشن، یوگا، و تنفس عمیق می‌توانند به کاهش استرس و اضطراب کمک کنند.
استفاده از داروها
استفاده از داروها نیز می‌تواند به مدیریت و درمان دوره pms کمک کند:
- مسکن‌ها: برای کاهش درد و ناراحتی، می‌توان از مسکن‌های معمولی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن استفاده کرد.
- داروهای ضد افسردگی: در موارد شدیدتر، پزشک ممکن است داروهای ضد افسردگی را تجویز کند تا به مدیریت علائم روانی کمک کند.
- داروهای هورمونی: قرص‌های ضدبارداری یا سایر درمان‌های هورمونی می‌توانند به تنظیم نوسانات هورمونی و کاهش علائم PMS کمک کنند.
داروهای بدون نسخه و نسخه‌ای می‌توانند به درمان برخی از علائم PMS کمک کنند. مسکن‌های بدون نسخه که می‌توانید از اکثر داروخانه‌ها تهیه کنید، ممکن است به کاهش علائم جسمی مانند گرفتگی عضلات، سردرد، کمردرد و حساسیت سینه‌ها کمک کنند. این داروها شامل:
- ایبوپروفن
- ناپروکسن
- آسپرین
میشود.
برخی از زنان معتقدند که مصرف یک مسکن بدون نسخه درست قبل از شروع قاعدگی، می‌تواند میزان درد و خونریزی را در طول قاعدگی کاهش دهد.
داروهای نسخه‌ای ممکن است در صورتی که مسکن‌های بدون نسخه کارساز نباشند، کمک کنند:
- قرص‌های ضدبارداری هورمونی ممکن است به کاهش علائم جسمی PMS کمک کنند، اما ممکن است علائم دیگر را بدتر کنند. ممکن است نیاز باشد چندین نوع مختلف از قرص‌های ضدبارداری را امتحان کنید تا یکی را پیدا کنید که به علائم شما کمک کند.
- داروهای ضدافسردگی به تسکین علائم احساسی PMS برای برخی از زنان کمک خواهند کرد، وقتی دیگر داروها مؤثر نباشند. مهارکننده‌های بازجذب سروتونین (SSRIs) رایج‌ترین نوع داروهای ضدافسردگی هستند که برای درمان PMS استفاده می‌شوند. البته این داروها حتما باید زیر نظر دکتر مصرف شوند.
- داروهای مدر (“قرص‌های آب‌زا”) ممکن است علائم نفخ و حساسیت سینه‌ها را کاهش دهند.
- داروهای ضد اضطراب ممکن است به کاهش احساس اضطراب کمک کنند.
توجه داشته باشید که تمام داروها دارای خطراتی هستند. با پزشک یا پرستار خود درباره مزایا و خطرات آنها صحبت کنید.
درمان‌های جایگزین برای مدیریت و درمان دوره pms
علاوه بر موارد فوق، شما می‌توانید روش‌های درمانی جایگزین را برای مدیریت و درمان pms امتحان کنید:
- مکمل‌های گیاهی: برخی از مکمل‌های گیاهی مانند گل راعی (St. John’s Wort) و کوهوش سیاه (Black Cohosh) ممکن است به کاهش علائم PMS کمک کنند.
- آروماتراپی: استفاده از روغن‌های معطر مانند اسطوخودوس و نعناع می‌تواند به آرامش و کاهش استرس کمک کند.
- شمع تراپی: شمع تراپی چگونه انجام میشود و چگونه می‌تواند به مدیریت pms کمک کند؟ شمع تراپی یکی از روش‌هایی است که به کمک آن می‌توانید دوران pms خود را مدیریت کنید. شمع به واسطه آرامش بخش بودنش، می‌تواند تنش‌های این دوران را کاهش داده تا علائم pms کاهش یابد.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر علائم PMS به قدری شدید باشند که بر زندگی روزمره شما تأثیر بگذارند، یا اگر علائم روانی مانند افسردگی و اضطراب شدید تجربه می‌کنید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. پزشک می‌تواند با انجام معاینات لازم و بررسی سابقه پزشکی، بهترین راهکارهای درمانی را برای شما پیشنهاد دهد.
نتیجه‌گیری
دوره PMS یک تجربه معمول و رایج برای بسیاری از زنان است که می‌تواند تأثیرات جسمی و روانی متعددی داشته باشد. با درک بهتر علل و علائم این دوره، و با استفاده از روش‌های مختلف مدیریت و درمان، می‌توان این دوره را به‌خوبی کنترل کرد و کیفیت زندگی را بهبود بخشید. اگر علائم PMS شما شدید است و به درمان‌های ساده پاسخ نمی‌دهد، حتماً با یک متخصص مشورت کنید تا راهکارهای مناسب برای شما ارائه شود.
